گمانه‌زنی‌ها در‌خصوص واگذاری نوار غزه به تشکیلات خودگردان

بایدن در ادامه این مقاله با بیان اینکه نباید کوچ اجباری، اشغال دوباره و محاصره غزه در دستور کار باشد، راهکار حل و فصل موضوع فلسطین را تشکیل دو دولت عنوان کرده و نوشت: برای این دو ناوگروه به منطقه اعزام کرده‌ایم تا مانع از گسترش جنگ غزه به سایر نقاط منطقه شویم.

گفتنی است از همان روز‌های اولیه جنگ غزه به خصوص از زمانی که ارتش رژیم صهیونیستی ورود زمینی به این منطقه را آغاز کرده، موضوع و مساله اصلی این است که درنهایت اداره این منطقه در صورت اشغال دوباره آن ازسوی اسراییل بر‌عهده چه گروهی یا ساختاری خواهد بود؟ برخی در این میان صحبت از گروه‌ها و ناظران بین‌المللی کرده و برخی دیگر نیز از مذاکرات پنهانی با تشکیلات خودگردان فلسطینی سخن گفته‌اند. اما در این رابطه دو نکته مهم وجود دارد؛ نخست اینکه نتانیاهو در واکنش به پیشنهاد بایدن برای واگذار کردن غزه به تشکیلات خودگردان به صراحت گفته که این تشکیلات با شکل و شمایل کنونی قادر به اداره این منطقه پس از جنگ نیست.

از سوی دیگر در حالی که بار‌ها اعلام شده که امریکا مخالف اشغال دوباره غزه از سوی اسراییل است و رژیم صهیونیستی نیز این قضیه را تایید کرده، اما نخست‌وزیر این رژیم چند روز قبل اعلام کرد که پس از جنگ تا مدت نامحدودی، کنترل امنیتی غزه را به دست خواهیم گرفت. برخی تحلیلگران معتقدند این صحبت‌ها نشان می‌دهد که اسراییل برای اداره غزه در آینده پس از جنگ نقشه کشیده و همان‌طور که اکنون تشکیلات خودگردان فاقد هر‌ گونه ابتکار عملی در کرانه باختری است، قصد دارد با هماهنگی امریکا و حامیان غربی‌اش با استفاده از اسم رمز تشکیلات خودگردان، عملا کنترل این منطقه را در دست داشته باشد؛ چرا که کنترل امنیتی به معنای احاطه کامل به سرنوشت غزه در دوران پس از جنگ خواهد بود.

در همین راستاست که شاهد هستیم روز گذشته علاوه بر اینکه یوآو گالانت وزیر جنگ رژیم صهیونیستی مدعی شده در پایان جنگ، حماس نابود خواهد شد و هیچ تهدید نظامی از جانب غزه علیه اسراییل وجود نخواهد داشت و این رژیم نیز در غزه نمی‌ماند، جوزپ بورل مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز شنبه در کنفرانس سالانه سیاست خارجی و امنیت که در بحرین برگزار شد، اعلام کرد: بعد از پایان جنگ، تنها تشکیلات خودگردان می‌تواند غزه را اداره کند. این صحبت‌ها درحالی مطرح شده که او روز جمعه در دیدار با محمود عباس رییس تشیکلات خودگردان و محمد اشتیه نخست‌وزیر این تشکیلات در کرانه باختری مدعی شده بود که حماس آینده‌ای ندارد.

خبری از توافق نیست

در همین رابطه خبرگزاری رویترز روز شنبه در گزارشی با اشاره به منازعات خونین و طولانی‌مدت اسراییل در آینده غزه به نقل از ۶ مقام امریکایی و منطقه‌ای و همچنین چهار دیپلمات آورده است: نه‌تن‌ها تاکنون ایده‌های مطرح شده ازسوی امریکا، اسراییل و امارات درخصوص اداره نوار غزه نتیجه‌ای در بر نداشته، بلکه نگرانی‌ها از بابت درگیر شدن اسراییل در یک عملیات طولانی مدت در این منطقه نیز افزایش یافته است.

در واقع، ادامه عملیات اسراییل در شمال نوار غزه، برخی مقامات امریکایی و عربی را نگران کرده که احتمال دارد اسراییل نیز به سرنوشت امریکا در افغانستان و عراق دچار شود. به گفته برخی دیپلمات‌ها، اگر دولت حماس در غزه برکنار شود، با توجه به ویرانی این منطقه، مردم خشمگین علیه سربازان اسراییلی قیام خواهند کرد.

در این رابطه به نظر می‌رسد که علاوه بر امریکا، برخی کشور‌های عربی نیز با سرنگون کردن جنبش حماس موافق هستند، اما مساله اصلی این است که اتفاق نظر خاصی در مورد اداره این منطقه میان آن‌ها وجود ندارد، زیرا درحالی صحبت از تشکیلات خودگردان می‌شود که این تشکیلات به رهبری محمود عباس ۸۷ ساله که اکنون با بحران جانشینی نیز روبه‌روست در سال ۲۰۰۷ کنترل غزه را به حماس واگذار کرده و به واسطه عملکردش در کرانه باختری با اتهاماتی نظیر فساد، بی‌کفایتی و بی‌اعتباری مواجه است.

در ادامه رویترز در گفتگو با محمد دحلان مسوول امنیتی غزه پیش از واگذار شدنش به حماس در سال ۲۰۰۷، آورده است: هر چند نام او به عنوان کاندیدای اداره غزه در دوران پس از جنگ بر زبان برخی مقامات غربی است، اما دحلان به صراحت می‌گوید: اگر اسراییل فکر می‌کند که تشدید کنترلش بر غزه به جنگ پایان می‌دهد، سخت در اشتباه است، زیرا نه‌تن‌ها هیچ یک از رهبران و مبارزان حماس تسلیم نخواهند شد، بلکه اسراییل یک نیروی اشغالگر است و مردم فلسطین با آن به عنوان یک نیروی اشغالگر برخورد خواهند کرد.

نکته قابل توجه دیگر این است که امارات که دحلان در آنجا ساکن است نیز از وی برای رهبری غزه در آینده حمایت می‌کند؛ اما او می‌گوید: نه من و نه هیچ‌کس دیگر نمی‌خواهد یک منطقه ویران شده را بدون مشخص بودن یک مسیر سیاسی در آینده اداره کند، چراکه هیچ چشم‌اندازی از سمت اسراییل، امریکا یا جامعه بین‌المللی ندیدم که از اسراییل بخواهد جنگ را متوقف کند یا مذاکراتی جدی بر سر راه‌حل دو دولتی به جریان بیندازد.

گفتنی است جو بایدن رییس‌جمهوری امریکا تاکنون دوباره تاکید کرده که اشغال دوباره غزه ازسوی اسراییل اشتباهی بزرگ است؛ با این حال نه تنها اکنون دولت بایدن تحت فشار‌های فزاینده به منظور توقف کشتار غیرنظامیان و کودکان در غزه قرار دارد، بلکه هیچ نقشه راه مشخصی نیز ازسوی اسراییل به منظور خروج از غزه مشاهده نکرده است، به همین دلیل است که چند مقام امریکایی در گفتگو با رویترز تاکید کردند: به دلیل وقوع تلفات بالای غیر‌نظامی، تعداد هر چه بیشتری از فلسطینی‌ها تبدیل به مبارزان جدید حماس یا گروه‌های شبه‌نظامی دیگری در آینده خواهند شد.

در این راستا بیش از ۱۲ تن از اهالی غزه در مصاحبه با رویترز گفتند، حمله رژیم صهیونیستی به این‌ باریکه نسل جدیدی از مبارزان را به وجود آورده است. به عنوان مثال ابو محمد ۳۷‌ ساله، یک کارمند دولتی اهل اردوگاه آوارگان جبالیا است که می‌گوید، مرگ را به اشغالگری صهیونیست‌ها ترجیح می‌دهد.

او همچنین تاکید می‌کند: من عضو حماس نیستم، اما در روز‌های جنگ همه ما مردم واحدی هستیم و اگر آن‌ها مبارزان را از بین ببرند، ما سلاح به دست گرفته و خواهیم جنگید. اسراییلی‌ها ممکن است غزه را اشغال کنند، اما هرگز در آن حتی برای یک روز احساس امنیت نخواهند کرد.