لجستیک هوشمند چیست؟

واژه سیستم لجستیک زمانی تنها در موارد نظامی و برای نقل و انتقال ملزومات جنگی، مهمات و جیره غذایی در حرکت به طرف خط مقدم کاربرد داشت. اما امروزه به فرایندی گفته می‌شود که شامل برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت بر خدمات و اطلاعات مربوط به حمل و نگه‌داری محصولات از مبدا تا محل مصرف با هدف تامین نیازهای مشتری است.

به گزارش اقتصاد آزاد سیستم لجستیک، در طی زمان تحولات بسیاری را تجربه کرده است. امروزه، این واژه همراه با تکنولوژی، فرآیندهای بهینه‌سازی و تغییر و تحولات در زنجیره تامین، به یک عنصر اساسی در مدیریت تامین و توزیع محصولات تبدیل شده است.

از دهه ۱۹۶۰ به بعد، با پیشرفت رو به رشد تکنولوژی و افزایش پیچیدگی مواد و منابع، مدیریت لجستیک اهمیت بیشتری یافت. گسترش زنجیره‌های عرضه به صورت جهانی نیازمند بهینه‌سازی فرآیندها و استفاده از فناوری شد. این تحولات منجر به ایجاد شرکت‌های متخصص در زمینه حمل و نقل و تدارکات، و همچنین توسعه نرم‌افزارهای مدیریت لجستیک شد.

یکی از مثال‌های جاری تحولات در سیستم لجستیک، خدمات آنلاین پستی است. شرکت‌ پستبار و پستکس با ارایه خدمات آنلاین پستی و ایجاد سیستم لجستیک هوشمند آنلاین، به تسهیل و بهینه‌سازی فرآیندهای حمل و نقل پستی پرداخته‌اند.

لجستیک هوشمند راهکار فناوری

در حال حاضر، شرکت‌های بسیاری از راهکارهای «لجستیک هوشمند» که شامل فناوری‌های مقیاس‌پذیر و آینده‌گرا هستند، در فرآیندهای عملیاتی خود استفاده می‌کنند. این اقدامات باعث افزایش کارآمدی، اثربخشی، و هوشمندی در عملیات می‌شود. زنجیره‌های تامین سنتی دیگر نمی‌توانند به بهترین شکل نیازهای بازار پویا و پرتناقض امروزی را تامین کنند.

تغییر در سبک زندگی مردم و نیاز سریع در دریافت کالاها و خدمات، شرکت‌ها را وادار به بهبود فرآیندهای لجستیک و ارایه راهکارهای هوشمندانه کرده است. این نیاز به یک مزیت رقابتی تبدیل شده است.
وظایف ابتدایی مدیریت لجستیک

در مدیریت لجستیک، آگاهی از آخرین پیشرفت‌های فناوری حمل و نقل نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به طور کلی، مدیریت لجستیک در دنیای مدرن با توجه به پیچیدگی‌ها و انتظارات بازار، به یک عامل بسیار حیاتی در موفقیت سازمان‌ها تبدیل شده است. وظایف ابتدایی مدیریت لجستیک شامل چندین عنصر مهم است که شامل:

۱. ارزیابی نیازهای تجهیزات و ماشین‌آلات:

– تعیین نیازهای لازم برای تجهیزات حمل و نقل، انبارها، و دیگر اجزای زنجیره تامین

– ارزیابی عملکرد تجهیزات موجود و نیاز به به‌روزرسانی یا تعویض آن‌ها

۲. تامین و تولید:

– ایجاد روابط با تامین‌کنندگان و مدیریت روابط تجاری

– بررسی و تضمین به موقع بودن تامین مواد و قطعات

– بهینه‌سازی فرآیندهای تولید

۳. بیمه:

– بررسی و تهیه بیمه‌های مرتبط با حمل و نقل محصولات

– مدیریت خطرات و حوادث احتمالی در زنجیره تامین

لوجستیک هوشمند 3

همچنین، برقراری روابط تجاری با تامین‌کنندگان و مشتریان، شناخت نیازهای مشتریان، و آگاهی از آخرین پیشرفت‌های فناوری حمل و نقل نیز از وظایف اساسی مدیریت لجستیک به حساب می‌آیند. این وظایف به صورت یک هماهنگی یکپارچه، به بهبود عملکرد و مدیریت کلان زنجیره تامین کمک می‌کنند.
اجزای لجستیک هوشمند

اجزای لجستیک هوشمند

لجستیک هوشمند شامل استفاده از فناوری‌های نوین نظیر:

۱. هوش مصنوعی (Artificial Intelligence)

– استفاده از الگوریتم‌ها و سیستم‌های هوشمند برای بهبود فرآیندهای لجستیک

– تصمیم‌گیری خودکار و پیش‌بینی نیازها و مشکلات زنجیره تامین

۲. اینترنت صنعتی اشیا (Industrial Internet of Things):

– استفاده از اشیا مجهز به حسگرها و ارتباطات اینترنتی برای جمع‌آوری و انتقال داده‌های لجستیک

– افزایش اطلاعات و شفافیت در زنجیره تامین

۳. کلان داده (Big Data):

– تحلیل دقیق داده‌های حجیم و پیچیده مرتبط با زنجیره تامین

– ارایه الگوها و اطلاعات کلان برای تصمیم‌گیری بهتر

سخن نهایی

تحولات در سیستم لجستیک باعث به وجود آمدن یک بخش حیاتی و جذاب در مدیریت تامین و توزیع محصولات شده است. لجستیک هوشمند ابزارها و روش‌های نوینی را برای بهینه‌سازی زنجیره تامین فراهم کرده و در جهت تامین نیازهای بازار پویا و پرتناقض عمل می‌کند.